تعزیه شهادت امام حسین ع (شبیه زینب : آقای عباس طالبی)
آقای عباس طالبی معروف به مرشد عباس در سال 1324 شمسی در حبیب آباد برخوار متولد گردید. وی تعزیه خوانی را در سن 14 سالگی و از سال 1335 در حسینیه محله بالا (حبیب آباد) آغاز نمود و سپس از سال 1348 تا کنون در حسینیه محله پایین این شهر به اجرای این هنر اسلامی پرداخته است. ایشان که در کنار تعزیه خوانی به مداحی اهل بیت علیهم السلام نیز مشغول است در نقش های مختلفی همچون هانی ، زینب و ... ایفای نقش نموده است. نامبرده که به تعزیه سنتی علاقه مند است و علی رغم صدای زیبا و دلنشین خود از مسیر تعزیه خوانی سنتی دور نشده است، از تعزیه خوانان قدیمی حبیب آباد همچون مرحوم عبدالمحمد شریفی بسیار تأثیر پذیرفته و شبیه حضرت زینب (س) که توسط آقای عباس طالبی اجرا می شود دیدنی است.
ضمن تشکر از همکاری آقای عباس طالبی با این پایگاه، از خداوند سلامتی و توفیق روزافزون ایشان را خواستاریم.
صرف نظر از احادیث و روایاتی که از اهل بیت ع در خصوص آزار نرساندن به حیوانات به دست ما رسیده و حتی ائمه محترم جماعات و به ویژه امام جمعه محترم حبیب آباد در مجالس مختلف به این مهم اشاره و توصیه هایی را به تعزیه خوانان و سرپرستان تعزیه نموده اند (همچون سخنان حاج آقا مومنی در روز 28 صفر سال 1393 در جمع مردم و تعزیه خوانان حسینیه محل پایین)، متاسفانه باز شاهد آن هستیم که برخی از اسب داران و اسب سواران به دلیل نا آگاهی یا خدای ناکرده از روی لجاجت اقدام به آزار اسب آن هم در مجالس تعزیه با زدن وسایلی همچون زنجیر ، تسمه چرمی ، چوب و بعضا توسط برخی تعزیه خوانان با شمشیر به بدن اسب ها می نمایند که این شخص نه تنها ثوابی از این مجلس نبرده بلکه بابت این آزار و اذیت حیوان می بایست در روز حساب، پاسخگو باشد.
این از یک طرف و از طرف دیگر یکی از مهارت هایی که تعزیه خوان باید بدان آشنا باشد هنر اسب سواری است که متاسفانه امروزه کمتر در بین جوانان و حتی بزرگسالان تعزیه خوان شاهد آن هستیم و تعزیه خوانان پیشکسوتی همچون سید کریم مومنی ، حاج مصطفی فقیه و ... به خوبی این هنر اسب سواری را اجرا می نموده اند.
از آنجا که هنر اسب سواری در تعزیه در کنار سایر فنون تعزیه خوانی بر جذاب تر شدن آن مجلس می افزاید توصیه می کنیم جوانانی که به تازگی قدم در این عرصه گذاشته اند با بهره گیری از اساتید پشکسوت این هنر سوار کاری را به خوبی فرا بگیرند و دیگر شاهد آزار و اذیت اسبها در تعزیه ها نباشیم.
اوج تکامل تعزیه در دوره ناصرالدین شاه (۱۲۶۴ـ۱۳۱۳) بود.
علاقه ناصرالدین شاه به تعزیه تا حدی بود که پزشک مخصوصش، فووریه، نوشته است امسال (۱۳۰۸)چون شاه در ایام محرّم در سفر بود،مراسم سالانه تعزیه را در دهه آخر صفر اجرا کردند.
به گفته گوبینو، در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه حدود دویست تا سیصد مکان، شامل تکیه و حسینیه و میدان، برای برگزاری تعزیه در تهران دایر بود.
تکیه دولت ،که به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد،در ترویج تعزیه بسیار مؤثر بود.
تعزیه خوانانِ آنجا ــ که درحقیقت تعزیه خوانِ دولتی بودند ــ زیرنظر«مُعین البُکا» ی دربار،در برابر شاه و درباریان تعزیه میخواندند. بنا به روایتی، لباسهای تعزیه خوانانِ تکیه دولت در دربارتهیه میشد و برای جنگجویان، سپرها و شمشیرهای مرصع و کلاه خودهای جواهرنشان و برای بازیگرانِ نقش یزید و ابن سعد ، عمامه و قباهایی با ترمههای عالیِ زردوزی تهیه میکردند.
در آن سالها بیشتر شهرها و روستاها تکیه داشتند و تعزیه در آنها برگزار میشد، اگرچه برگزاری تعزیه مشروط به وجود تکیه نبود و در مساجد و میدانها و فضاهای باز و حتی خانههای شخصی و حیاط کاروانسرا ها نیز مجالس تعزیه برپا میشد.
ظاهراً اصفهان تکیههایی بدون سقف داشته است که جمعیت فراوانی در آنجا به تماشای تعزیه مینشستهاند.
عکس از آنتوان سوروگین
منبع : ویکی فقه / تعزیه
قسمتی از تعزیه شهادت امام حسین ع (شبیه شمر : آقای مرتضی منصوری)
از دیگر تعزیه خوانان پیشکسوت حبیب آباد، آقای مرتضی منصوری فرزند مرحوم استاد عباس می باشد. مرتضی منصوری در سال 1324 در حبیب آباد متولد شد. وی تعزیه خوانی را در سن 8 سالگی و از سال 1332 آغاز نموده است. آقای منصوری که از سال 1335 شمسی تا کنون در حسینیه حضرت امام حسین ع و حضرت اباالفضل ع معروف به حسینیه محله بالا به ایفای نقش پرداخته بیشترین تآثیر در این هنر اسلامی را از تعزیه خوانان قدیمی همچون پدر بزرگش مرحوم علی اکبر محوری (علی اکبر ابن سعد)، غلامرضا محوری (غلامرضا جواد)، محمد علی محوری (محمد علی شمر) داییش، پذیرفته است.
آقای منصوری از ابتدای ورود به این عرصه تا کنون در نقش های مختلفی اعم از اولیاء خوان و اشقیاء خوان از جمله : سکینه ، دوطفلان مسلم، دوطقلان زینب، حضرت قاسم، حضرت علی اکبر، حضرت عباس، حضرت امام حسین ع ، حر ، شمر ، امام حسن ع و... به ایفای نقش پرداخته است.
ایشان در توصیه به جوانان که به تازگی قدم در این عرصه می پردازنند نکاتی همچون داشتن خلوص نیت، داشتن ارادت به ائمه معصومین ع ،عشق و علاقه خدمت در دستگاه امام حسین ع و نداشتن تکبر و ریا را مورد تأکید قرار می دهند.
سر پرست گروه تعزیه خوانان محله بالای حبیب آباد در خاطره ای از تعزیه خوانی خود اینگونه نقل می کند :
در سال 1355 اینجانب در نقش حضرت علی اکبر ع در صبح عاشورا ایفای نقش می نمودم که در هنگام سر راه گیری حضرت عباس ع و حر بن ریاحی که مرحوم مصطفی منصوری (مصطفی شبیه خوان) در نقش حضرت عباس ع بود هنگامی که سوار بر اسب بود انگشت وی زیر دهانه اسب گیر نمود و باعث آسیب دیدگی ایشان گردید و بنده بالاجبار به جای ایشان در نقش حضرت عباس ع ایفای نقش نمودم تا مراسم تعزیه خوانی وقفه نیافتد بعد از آن توسط یکی از خدمتگزاران خبر رسید که شمر خوان حضور پیدا نکرده و باید سریع جهت پوشیدن لباس مخالف خوانی تغییر نقش بدهم پس به ناچار آقای حاج حسین طالبی را در نقش حضرت عباس ع قرار داده و خود در نقش شمر بن ذالجوشن تغییر لباس دادم. هنگامی که ورود کردم شعری که باید بخوانم در ذهنم نیامد چند دور با اسب زدم تا اینکه یکی از شعرها به یادم آمد و پس از آن شعرهای بعدی به ذهنم آمد در همان سالها با توجه به ناتوانی و مریض بودن مرشد غلامرضا جواد به عنوان سرپرست هیئت تعزیه معرفی و حکم سرپرستی گرفتم.
از همکاری آقای مرتضی منصوری با این پایگاه اطلاع رسانی تشکر نموده و از خداوند متعالی برای ایشان سلامتی و توفیق روز افزون مسالت می نماییم.
متاسفانه یکی از مشکلاتی که در مجالس تعزیه امروز مشاهده می شود و تعزیه خوانی را از جنبه عزاداری و آن هنر نمایشی اصیل خارج نموده، ورود بی برنامه اسب در حسینیه ها و بی نظمی در مجلس تعزیه است . بر اساس آنچه که از بزرگان نقل می شود آنچه که امروزه ما در حسینیه ها شاهد آن هستیم بیشتر شبیه پیست اسب سواری است تا میدان تعزیه خوانی و عزاداری حضرت ابا عبدالله الحسین ع و این در حالی است که در تعزیه سنتی و قدیم در حبیب آباد اساسا تعداد اسبها در روز عاشورا (که اوج تعزیه خوانی بود) از انگشتان دست تجاوز نمی کرده است آن هم اسب هایی با تربیت صحیح نه چموش و وحشی شده بوسیله اعمالی که متاسفانه بعضی از اسب داران،امروزه انجام می دهند. با این وصف در برخی از شهرها مشاهده می شود سرپرستان تعزیه با دعوت از تعداد محدودی از اسب داران و دادن کارت مخصوص به ایشان مجوز ورود اسبشان را اینگونه با برنامه خاصی تنظیم می کنند و هرج و مرج و بی نظمی هم تبعا در حین اجرای مراسم تعزیه در این خصوص بوجود نخواهد آمد.
امیدواریم سرپرستان تعزیه خوانان حبیب آباد هم امسال در ایام محرم و صفر با همکاری مراجع ذیربط و با تعامل خوب اسب داران عزیز به گونه ای عمل کنند که تعزیه خوانی سنتی حبیب آباد از این حیث نیز بدون خدشه باشد. ان شاء الله
قسمتی از تعزیه حضرت علی اکبر ع (شبیه امام : آقای محمد طالبی)
آقای محمد علی طالبی فرزند علی در سال 1327 در حبیب آباد برخوار متولد گردید. وی تعزیه خوانی را در سن 22 سالگی و از سال 1349 آغاز نمود. از جمله افرادیکه وی را تشویق به تعزیه خوانی نموده و نامبرده از ایشان تاثیر پذیرفته می توان به تعزیه خوانهای قدیم همچون مرحوم ملاحسین دهقانی (ملاحسین شمر) ، مرحوم علی اکبر مهوری (علی اکبر ابن سعد) ، مرحوم عبدالمحمد شریفی و مرحوم نبی اله فقیه اشاره نمود.
آقای طالبی ابتدا در نقش علی اکبر در حسینیه محله بالای حبیب آباد ایفای نقش می نمود و پس از آن در سال 1360 با کمک عده ای از علاقه مندان به تعزیه و خیرین محل اقدام به تاسیس حسینیه مهدی قائم عج (معروف به محله پاریس ) حبیب آباد نموده و در نقش های دیگری همچون قمر بنی هاشم و امام حسین (ع)، حر ، مسلم ، امام علی ع ، امام حسن ع و ... تا کنون به ایفای نقش پرداخته است.
وی که به شغل کشاورزی مشغول است در ایام مختلف سال در هیـــآت مذهبی حبیب آباد به ویژه هیئت صــاحب الـــزمان عج حبیب آباد اقدام به مداحی و نوحه خوانی اهل بیت عصمت و طهارت ع نموده و در جلسات مذهبی حضور فعالی دارد.
در پایان ضمن تشکر از همکاری آقای طالبی با این پایگاه از خداوند سلامتی و توفیق روز افزون ایشان را از خداوند مسالت می نماییم.