دیدار معاون هنری بسیج هنرمندان استان اصفهان با امام جمعه حبیب آباد

در این دیدار که با حضور اعضای کمیته اصلاح نسخ تعزیه آن معاونت روز پنج شنبه مورخ 13 شهریور 99 در محل دفتر امام جمعه محترم حبیب آباد با موضوع آسیب شناسی نسخ تعزیه و تاکید بر اصلاحات مورد نیاز مجالس تعزیه برگزار گردید، آقای حجت اله سلطانی، معاون محترم هنری بسیج هنرمندان استان در ابتدا به ارائه گزارشی از عملکرد این معاونت در سالهای اخیر پرداخته و در ادامه حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مومنی، امام جمعه محترم حبیب آباد توصیه ها و سفارشات لازم برای تحقق این مهم را بیان فرموده و از زحمات این عزیزان تشکر نمودند.

در پایان نیز اعضای این کمیته دیدگاهها و نظرات خویش را در خصوص اصلاح نسخ تعزیه بیان نمودند.

منبع : جبهه فرهنگی (پایگاه خبری معاونت فرهنگی ستاد نماز جمعه حبیب آباد)

نقدی منصفانه بر تعزیه خوانان امروز

در جریان نشست های صمیمی که با تعدادی از پیشکسوتان تعزیه در حبیب آباد و شهرستان برخوار طی این سالها داشتم هر گاه سخن از ردیف های آوازی و دستگاههای رایج در تعزیه خوانی بعمل آمده هر یک از این عزیزان از وضعیت فعلی تعزیه خوانی به شدت گله مند بوده و گذشته از بیان برخی بدعت ها که در تعزیه امروز توسط برخی افراد نا آگاه وارد شده وعمدتا وهن مذهب و توهین به ساحت مقدس اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) می باشد از نا آشنایی افرادی که امروزه پا به عرصه تعزیه خوانی می گذارند با ردیف های آوازی و انواع دستگاهها و نغمات به عنوان معضل تعزیه خوانان جوان امروز و حتی برخی از پیشکسوتان تعزیه یاد می کنند. از محاسن جلساتی که در دهه های گذشته توسط گروههای تعزیه خوانی برگزار می شد و همه تعزیه خوانان اعم از پیشکسوت، نوجوان و جوان در آن حضور داشتند می توان به آموزش همین ردیف های آوازی در مجالس تعزیه نام برد که متاسفانه امروزه نه خبری از آن مجالس تمرین و ممارست هست و نه انگیزه ای برای یادگیری موسیقی تعزیه و ردیف های آوازی برای تعزیه خوانان. امید آنکه متولیان امر تعزیه خوانی در کشور با برگزاری کارگاههای تخصصی و دعوت از اساتید مرتبط با موسیقی تعزیه، دستگاهها و ردیف های آوازی مجالس مختلف تعزیه را با گروههای تعزیه خوانی مرور نمایند.

سید روح اله مومنی حبیب آبادی

برگزاری اولین نشست آسیب شناسی موسیقی تعزیه

اولین نشست از سلسله نشست های موسیقی تعزیه با موضوع آسیب شناسی موسیقی تعزیه با سخنرانی استاد حسن منصوری (موسیقی دان و دبیر نشست) در تکیه قدیم حبیب آباد برخوار برگزار گردید.

آموزش تعزیه اصیل از انحراف آن جلوگیری می کند

مظفر قربان نژاد در پاسخ به این سوال که آیا اصالت و شئونات موسیقی در تعزیه حفظ و رعایت می‌شود اظهار کرد: این روند به بی‌صاحب بودن تعزیه برمی‌گردد. آهنگ‌های خوانندگان به درد تعزیه نمی‌خورد، چرا باید موسیقی فیلم امام علی(ع) یا آهنگ‌های ابراهیم تاتلیس، شجریان و… در تعزیه نواخته شود؟! سازندگان این موسیقی ها برای اجراهایشان هزینه کرده‌اند و استفاده از این موسیقی ها معصیت است. باید حق کپی رایت رعایت شود. به جای استفاده از این موسیقی ها می‌توان از دستگاه‌های موسیقی ایرانی مثل دشتی و اصفهانی یا گوشه هایی از شور کمک گرفته شود.

او ادامه داد: یک عده کمی دارند تعزیه را بیچاره می‌کنند، این نوعی تهاجم فرهنگی است که به تعزیه نیز سرایت کرده است.

قربان‌نژاد با بیان این که نظارتی بر اجرای صحیح تعزیه خوانی نیست، عنوان کرد: متاسفانه از سال ۸۰تا ۹۰یک نسلی وارد تعزیه شدند که یک سری انحرافاتی را با خودش آورد و مشکل‌سازی کردند. هیچ کاری هم با آن ها نمی توان کرد و عده ای هم دنبال رو آن ها شدند. باید قدرتی بیاید و یک سری فیلترهایی را برای تعزیه خوانی اعمال کند. او با ابراز امیدواری از این که جوانانی برای تعزیه خوانی جذب می شود گفت: همچنان مکان‌هایی وجود دارد که به جوان تعزیه خوانی آموزش می‌دهند اما امیدوارم که این جوانان در مسیری درست قرار بگیرند و اصالت تعزیه خوانی را حفظ کنند.

منبع: روزنامه اطلاعات

نقدی منصفانه بر نحوه اخذ مجوز گروههای تعزیه خوانی

رشد قارچ گونه گروه های تعزیه خوانی که غالبا نظارتی نیز از سوی متولیان امر بر عملکرد آنها از حیث فنی و تخصص و اخلاقی نمی شود صرف نظر از اینکه جای خوشحالی است که مناقب اهل بیت علیهم السلام از این طریق در فضای جامعه منتشر می شود لکن در صورتی که اینگونه که اکنون به پیش می رویم و آن چنان نظارتی بر این گروهها نمی شود، خود می تواند به تهدیدی اساسی برای اعتقادات دینی مردم مومن ایران اسلامی باشد.

اینکه چند نفر به راحتی با پر کردن چند فرم و طی مراحل اداری ساده موفق به اخذ مجوز گردند فارغ از شخصیت و وجهه آنها در محل و خوش نامی ایشان و متخلق به اخلاق اسلامی بودن می بایست محرز شود و به صرف تأیید یک شخص روحانی نیز این مهم تکمیل نگردد.

مراحل اخذ مجوز تعزیه خوانی می بایست توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بازنگری شود و نظارت بر گروه های تعزیه خوانی از حیث تخصصی و رعایت اصول تعزیه خوانی و مهم تر از آن اخلاق اسلامی تشدید گردد.

ادامه دارد ...

موسیقی تعزیه 2

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مومنی، سخنران نشست پنجم موسیقی آیینی، تعزیه را نمایش مصائب و ابتلائات آل الله، همراه با کلام منظوم و آهنگین تعریف نمود و اضافه کرد که تعزیه دارای سه رکن است که عبارتند از: رکن اول: نمایش (حرکت در تعزیه و یا به اصطلاح تعزیه خوانها: کار تعزیه)، رکن دوم: کلام منظوم که همان شعر تعزیه است و رکن سوم: آهنگ تعزیه است. به اصطلاح برخی تعزیه خوانها ( رو تعزیه ) 

موسیقی تعزیه 1

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مومنی : امروز باید از هنر تعزیه محافظت نمود

آسیب ها و تهدیدهای جدی تعزیه از دیدگاه امام جمعه محترم حبیب آباد

اگر افراد دلسوز همت نکنند، مقدار باقیمانده از هنر تعزیه هم نابود می شود.

به گزارش چشم برخوار؛ حجت الاسلام والمسلمین سید محمد مومنی حبیب آبادی در گفت و گو با ایرنا (خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران) با برشمردن بخش های مختلف تعزیه شامل نمایش، کلام و آهنگ ، افزود : متاسفانه امروز در هر سه بخش، این هنر با آسیب هایی روبرو است.

 

وی اظهارداشت: در بخش نمایش تعزیه به عنوان رکن اول آسیبی که متوجه آن از سوی تعزیه خوان هاست حرکات کور و بی هدف مانند اسب سواری کاذب و برخی حرکات نمایشی است.

ایشان آسیب بخش کلام تعزیه را به عنوان رکن دوم این هنر، مربوط به سست بودن برخی اشعار و یا بعضی دخل و تصرف های نادرست در اشعار سروده شده قدیمی ذکر کرد.

حاج آقا مومنی در خصوص آسیب های رکن سوم تعزیه که آهنگ آن است، اضافه کرد : در این بخش آسیب های به دلیل کم اطلاعی تعزیه خوان ها از موسیقی تعزیه متوجه این هنر شده است.

وی تصریح کرد : متاسفانه در دوران اخیر برخی از افراد فعال در هنر تعزیه تصور می کنند می توانند همه نوع دخل و تصرفی به اسم تحول و نوآوری در این هنر انجام بدهند از این رو متاسفانه باید گفت ما نتوانستیم آن میراثی که بزرگان و پیشینیان برای ما به یادگار گذاشته بودند، حفظ و پاسداری کنیم.

این محقق و صاحب نظر در عرصه تعزیه با بیان این که تعزیه های شهر اصفهان با آسیب های جدی همراه است، بیان کرد : اگر افرادی که عشق و دلسوزی نسبت به تعزیه دارند اقدامی نکنند، همین مقدار باقی مانده از این هنر هم از بین می رود.

وی تاکید کرد : گذشتگان با دقت و تدبر این سرمایه گرانقدر را برای ما به یادگار گذاشتند ولی متاسفانه این سرمایه حفظ نشده و بسیاری کسانی هم که این نکات و ظرایف را می دانستند از میان ما رفته اند پس ضرورت دارد که هنرمندان کنونی با شناخت آسیب های یاد شده به حفظ این میراث مذهبی همت گمارند.

به گزارش ایرنا، تعزیه یک نوع شبیه خوانی است که در آن براساس روایت های تاریخی از زندگی ائمه اطهار(ع) و مصائبی که بر ایشان وارد شده است، افرادی در نقش های مثبت و منفی ایفای نقش می کنند.

تعزیه‌ خوانی در ماه محرم به ویژه در دهه نخست این ماه در برخی از مناطق و شهرستان ‌های استان اصفهان از جمله شهرستان برخوار، خمینی شهر، اردستان به عنوان جزئی از آداب و رسوم آن ها در آمده است.

بنا به گفته رییس انجمن تعزیه و شبیه خوانی اصفهان، هم اکنون بیش از یکهزار گروه تعزیه و شبیه خوان در این استان فعالیت دارد.

منبع خبر : چشم برخوار، تاریخ درج خبر : اول مهر ماه نود و هفت

دومین همایش تعزیه خوانان شهرستان برخوار برگزار شد

دومین همایش تخصصی تعزیه خوانان شهرستان برخوار با موضوع آسیب شناسی تعزیه چهارشنبه مورخ 7 مهرماه 95 از طرف معاونت فرهنگی ستاد برگزاری نماز جمعۀ حبیب آباد با سخنرانی امام جمعۀ محترم این شهر ، حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مومنی در مصلای نماز جمعۀحبیب آباد برگزار شد 

هفتمین بخش سخنان امام جمعۀ حبیب آباد در همایش تعزیه خوانان برخوار

بخش هفتم :

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد مومنی در ادامه آسیب های تعزیه خوانی گفتند : مسالۀ دیگر سر راه گرفتن و آمدن حر خدمت امام است. البته این در حبیب آباد خوانده می شود و نمی دانم این تعزیۀ 72 تن را در جاهای دیگر اجرا می کنند یا خیر؟ که خلعت پوشی هم دارد. بعد از گفتگوهای حر با امام ، آنجایی که امام می فرماید : کند مادرت در عزایت فغان ؛ حر اینجا چه کار می کند؟ آیا بر روی امام شمشیر می کشد؟ اینجا حر ادب نشان داد و گفت یابن رسول الله اگر کسی دیگر نام مادر مرا می برد بدنش را پاره پاره می کردم ولی : من چه گویم در جواب تو زبانم لال باد...

سپس حر می گوید : مادر تو فاطمه بنت رسول اطهر است /  بهترین خلق عالم جفت پاک حیدر است 

بنده جُنگ تعزیه 72 تن قدیم را دیدم و این عبارات :

ای وای بر تو ای پسر مرتضی علی /  گویی تو ننگ بر من ایا پور حیدری ...

بردار گُرز تو ای حر و پا در رکاب کن... و بعد هم می گوید : یابن سبط المصطفی آتش زدی بر پیکرم ... 

در آن نبود. این دو بیت نباید خوانده شود . گذشته از اینکه "یابن سبط المصطفی" غلط است و صحیح آن "یابن بنت المصطفی" است. سبط یعنی نوۀ دختری و "یابن سبط" اشخاصی همچون علی اکبر می شوند نه امام حسین (ع).

استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر تعزیه افزودند : در تعزیه حضرت زهرا (س) در وصیت های حضرت زهرا به امیر المومنین اشعار توهین آمیز زیادی است . مثلا آن جایی که می گوید برای فرزندانم هوو نیاور و یا اگر نیمه شب بیدار شدند چه کار کن و ... که اینها توهین به امیر المومنین است . وصیت نامه های خوبی برای حضرت زهرا سروده شده ، آنها را باید خواند.

ایشان در خصوص تعزیه امام حسن (ع) بیان کردند : کسانیکه تعزیه امام حسن (ع) می خوانند ، آن موقعی که امام حسین (ع) می آید بالای سر امام حسن  می بیند که برادرش زهر خورده، دست دراز می کند کاسه زهر را بخورد که این هم توهین به امام حسین (ع) است تا حدی که امام حسن طاقت ندارد جلوی امام حسین را بگیرد زینب را خطاب می کند که بیا جلو و کاسه زهر را از حسین بگیر. این که می شود خودکشی و چنین نسبت توهین آمیزی به امام معصوم صحیح نیست . اینها باید اصلاح شود...

ادامه دارد

بخش ششم سخنان امام جمعه حبیب آباد در همایش تعزیه خوانان برخوار

بخش ششم

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مومنی ، امام جمعه محترم حبیب آباد در ادامه سخنان خویش در همایش تعزیه خوانان شهرستان برخوار گفتند :

مساله بعدی (سوم) ، قهر کردن حضرت عباس (ع) است که از قدیم الایام در تعزیه منطقه ما نبوده  و در حبیب آباد از قبل از انقلاب علماء با آن مخالفت می کردند و کسی نمی خوانده است. این بسیار زشت است که سکینه بیاید و حضرت اباالفضل (ع) را با امام حسین (ع) آشتی بدهد. اینقدر مقام اباالفضل (ع) را پایین بیاوریم؟؟ 

اباالفضل به سکینه می گوید : من او را یاورم باور ندارد ...

و سکینه بگوید : عمو جان مرحبا بر مردی تو  /  تعجب دارم از دلسردی تو  /  در این دشتی که تیر و نیزه بارد  /  برادر را کسی تنها گذارد؟

که این بسیار زشت است. حضرت اباالفضل با آن مقام ، اینگونه به وی توهین شود.

مطلب چهارم ، التماس کردن شاهزاده عبدالله به شمر که بیا از قتل عموی من بگذر و این را در تعزیه های قدیم می خواندند. 

مگر ابن سعد به ازرق شامی در مقام تعریف حضرت قاسم نمی گوید : بنی هاشمی از صغیر و کبیر  /  شجاعند و مرد افکن و شیر گیر

آن وقت در تعزیه شهادت امام (ع) عبدالله بن حسن با ذلت وخواری به شمر التماس می کند، قرآن را واسطه می کند. شمر قبول نمی کند. رختهای خودش را به شمر می دهد .

شمر می گوید : رختهای خویش را دادی به من   /  از چه رو کردی دریغ از پیرهن ...

باز شمر قبول نمی کند. عبدالله پیش ابن سعد می رود. دور شمر و ابن سعد بالا می آید. این خیلی زشت است. عبدالله بن حسنی که تا آن ملعون خواست شمشیر را بالا برد تا بر امام (ع) بزند ، فریاد زد : یا بن الخبیثه ... ای پسر زن زشت کار می خواهی عموی مرا بکشی؟ اینها اینقدر شجاع بودند. کودک بودند ولی نترس. آن وقت چنین کسی می آید التماس کند به شمر ؟ این نباید در تعزیه ها اجرا شود.

مطلب پنجم اینکه در تعزیه شهادت امام (ع) آن موقعی که امام در قتلگاه است (جدیدا شنیده ام که خوانده می شود) امام به شمر می گوید : پیراهنت را بالا بزن . چرا ؟ می خواهم ببینم آیا هفت پستان داری یا نه ؟ چون قاتل من هفت پستان دارد. این حرف غلط و بسیار زشتی است. این یک اصلی دارد ولی از اصل آن دور افتاده است. 

روایتی داریم که امام حسین (ع) به شمر می فرماید : پیراهنت را کنار بزن . چرا؟ می فرماید : چون از جدم پیغمبر (ص) شنیدم  که قاتل تو لک و پیس است و  شمر به مرض برص مبتلا بود. این نشانۀ او بود. 

نقل شده  است که صبح عاشورا یک لحظه خواب سبکی بر امام حسین (ع) عارض گردید. وقتی بیدار شد فرمود : می دانید الان چه خوابی دیدم؟ عرض کردند : نه . فرمود : الان دیدم گروهی از سگها به من حمله کردند. در میان آنها یک سگ دو رنگ (سیاه و سفید) از همه شدیدتر بود و من چنان می دانم  که قاتل من در میان این لشگر مردی پیس است که مرض برص دارد. این جریان بوده است نه اینکه شمر ملعون هفت پستان داشته باشد. این نباید در تعزیه خوانده شود.

ادامه دارد ...

سخنان امام جمعه حبیب آباد در همایش تعزیه خوانان برخوار

بخش پنجم 

حجت الاسلام  والمسلمین سید محمد مومنی در ادامه سخنان خویش در همایش تعزیه خوانان شهرستان برخوار گفتند : ... مساله دوم ، اشعار توهین آمیزی که از زبان حضرت لیلا(س)، مادر حضرت علی اکبر (ع) خوانده می شود. بنده نمی گویم در تعزیه لیلا نخوانید با اینکه شخصا از نظر تاریخی حضور لیلا در کربلا را قبول ندارم. هیچ تاریخ معتبری بودن لیلا در کربلا را اثبات نمی کند. بنده حدود سی کتاب مقتل معتبر نسبت به جریان کربلا دارم ، هیچکدام غیر از یکی دو تا حضور لیلا در کربلا را ذکر نکرده اند. منتها لیلا را بخوانید لکن اشعار توهین آمیز و خاک بر سر کردن و ... را نباید خواند.

دوستان جُنگ مجلس علی اکبر را به بنده دادند و مطالعه کردم ، دیدم دو تا مجلس را تلفیق کرده اند. مجلس شهادت علی اکبر میر عزا را با یک مجلس تعزیه علی اکبر قدیمی. از تعزیه علی اکبر بنده تا کنون در نسخه هایی که در زمان ناصر الدین شاه در حبیب آباد نوشته شده ، دو مجلس را پیدا کرده ام که اینها تعزیه هایی بوده که در آن دوره متداول بوده است و در تهران نیز می خوانده اند. ببینید چقدر قوی عمل می کرده اند، تعزیه هایی که در تکیه دولت خوانده می شد آن نسخه ها حبیب آباد هم وجود داشته و همان مجلس اینجا هم خوانده می شده است و بعد شاعران و هنرمندان حبیب آباد اضافه کرده اند کم کرده اند و... نوع مجالس تعزیه این سرنوشت را دارد ، رو به کمال و تکمیل رفته است.

استاد حوزه و دانشگاه افزودند : یک سری اشعار از زبان لیلا گفته شده است ،  بهتر است آنها خوانده شود و اشعار توهین آمیز را حذف کنید. در تعزیه هفتاد و دو تن یا شهادت وهب کلبی ، شما مادر وهب را می خوانید، در خود تعزیه می گوید اینها هفده روز است که مسلمان شده اند، وقتی که شمر مبارز طلب می کند و وهب در خیمه نشسته ، مادر وهب می گوید :

فخر عرب وهب پسر نازنین من /  نو کد خدا جوان سعادت قرین من ...

اشعار زیبایی که از طوفان البکاء گرفته اند. مادر وهب نهیب می زند به پسرش که از چه در خیمه نشسته ای ، برخیز و جانت را فدای پسر فاطمه کن. مادر وهب که تازه مسلمان شده است این گونه نهیب می زند به پسرش ؛ چگونه می شود لیلا، همسر امام حسین (ع) که طایفه او از بزرگان و شجاعان عرب بوده اند ، همین طور بنشیند و این گونه عمل کند که بعضا در تعزیه ها مشاهده می شود. از زبان حضرت لیلا ، اشعار بسیار زیبایی هست ، اینها را وارد تعزیه کنید...

رعایت حرمت پیشکسوتان

نعمت وجود بابرکت بزرگترها و پیشکسوتان ، اغلب تا هستند، ناشناخته است. وقتی ‏به جایگاه حساس و مهم و نقش کارگشاى آنان پى مى‏ برند که از دست‏ بدهند. چه بسیار اختلافها و قهرها و نزاعهاى خانوادگى که پس ازدرگذشت «بزرگ خاندان‏» چهره نشان میدهد و چه بسیار رابطه‏ ها ورفت و آمدها که قطع میشود. یا به سردى میگراید ، و علت آن فقط ازدنیا رفتن محورى است که مایه دلگرمى، امید، انس و معاشرت فامیل ‏است.

رسول خدا(ص) فرمود: «البرکه مع اکابرکم‏»

برکت و خیر ماندگار، همراه بزرگترهاى شماست.

این اشاره به همان نقش محورى، فروغ‏ بخشى، صفا آورى، هدایت‏ و ارشاد، تجمع و الفت است که در وجود آنان نهفته است. پس اگربزرگترها در فامیل و خانواده، هیئت، حسینیه و ... چراغ روشنى‏ بخش و محور وحدت وهمدلى و عامل انس و ارتباط و رفت و آمدهاى خانوادگى ‏اند، باید این ‏جایگاه، محفوظ بماند و مورد حراست و تقویت قرار گیرد.

رعایت ادب و مقتضاى حق‏ شناسى نسبت‏ به عمرى تلاش‏ صادقانه و ایثارها، گذشتها، دلسوزی ها و سوختن و ساختن ها که بزرگان‏ از خود نشان داده اند، آن است که در خانواده‏ ها مورد تکریم قرار گیرند،عزیز و محترم باشند، به آنان بى ‏مهرى نشود، خاطرشان آزرده نگردد،به توصیه‏ ها و راهنمایی هایى که از سر دلسوزی و تجربه مى ‏دهند، بى‏ اعتنایى‏ نشود.

خود «بزرگسالى‏» و «سن بالا» در فرهنگ دینى ما احترام دارد. این‏ سخن پیامبر خدا(ص) است: «من عرف فضل کبیر لسنه فوقره، آمنه الله تعالى ‏من فزع یوم القیامه‏»

هر کس فضیلت و مقام یک «بزرگ‏» را به خاطر سن و سالش‏ بشناسد و او را مورد احترام قرار دهد، خداى متعال او را از هراس و نگرانى روز قیامت ایمن مى ‏دارد.

احترام به بزرگترها و ترحم و مهربانى نسبت ‏به کوچک ترها، ازدستورالعمل هاى اخلاقى اسلام است و کانون خانواده ‏ها را گرم و مصفا مى‏ سازد و این، توصیه امام صادق(ع) است که فرمود:

«لیس منا من لم یوقر کبیرنا و لم یرحم صغیرنا»

کسى که بزرگ ما را احترام نکند و کوچک ما را مورد شفقت وعطوفت قرار ندهد، از ما نیست.

این سخن را نیز از على(ع) به یاد داشته باشیم که فرمود:

«یکرم العالم لعلمه و الکبیر لسنه‏»

دانشمند را به خاطر علمش و بزرگسال را به خاطر سن او، باید احترام کرد.

اگر جوانان قدر پیران را نشناسند و به جایگاه آنان حرمت ننهند،هم رشته‏ هاى عاطفى پیوندهاى انسانى از هم گسسته مى‏ شود، هم از رافت و عاطفه و تجربه سالخوردگان محروم مى ‏شوند، هم نشانه‏ بى‏ توجهى خود به ارزشها را امضا کرده‏ اند. حضرت على(ع) در یکى ازسخنان خویش، ضمن انتقاد از اوضاع زمانه و ناهنجاریهاى رفتارى ‏مردم، از جمله بر این دو مساله تاکید مى‏ فرماید: 1- بى ‏احترامى‏ کوچک ترها نسبت ‏به بزرگترها 2- رسیدگى نکردن توانگران به‏ نیازمندان:

«انکم فى زمان ... لا یعظم صغیرهم کبیرهم و لا یعول غنیهم فقیرهم‏»

شما در زمانه‏اىی به سر مى‏ برید که کوچک به بزرگ تعظیم و تکریم‏ نمى‏ کند و ثروتمند، به فقیر رسیدگى نمى ‏کند!

متاسفانه یکی از معضلاتی که تعزیه و تعزیه خوان های پیشکسوت امروز ما با آن مواجه هستند عدم رعایت حرمت ایشان از سوی جوان تر هاست که گاهی در برخی مواقع با توهین و غیبت نسبت به بزرگتر و پیشکسوت یک حسینیه و تکیه همراه است و این جزء کسر شأن و عزت نفس توهین کننده و غیبت کننده نتیجه ای دیگر در بر نخواهد داشت.

امید آنکه روزی این بی احترامی ها و کم محبتی ها از میان خانواده های ما و خصوصا در هیئآت مذهبی و حسینیه های ما رخت بر بندد و همگی ضمن رعایت حقوق و حرمت پیشکسوتان و بزرگترها با همدیگر مهربان باشیم.

سخنان امام جمعه محترم حبیب آباد در همایش تعزیه خوانان شهرستان برخوار

بخش چهارم

... برخی مجالس تعزیه هست که واقعا عالی است، اشعار در حد عالی ، جهات ادبی رعایت شده و معلوم است فرد باسوادی سروده این مجلس را که انتظارم از عزیزانمان در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن تعزیه شهرستان برخوار و استان این است این گونه مجالس را شناسایی و معرفی کنند . مجلس های بسیار خوبی هست. بنده مجلس های قدیمی پشت خیمه  حضرت عباس (ع) را دیده ام که مرحوم رجاء سروده (مجلس پشت خیمه رجا که ابتدا در حبیب آباد متداول بود و اکنون نیز شنیده ام جاهای دیگر نیز متداول شده) و وی از سعدی بسیار در اشعارش اقتباس کرده و دارای مضامین عالی است و برخی از آن ضرب المثل شده است :

رفتیم دعا گفته و دشنام شنیده /  گرگ دهن آلوده و یوسف ندریده ...

اینها همه از سعدی است. رجا اقتباس خوبی کرده، ولی تعزیه خوان متوجه شعر نشده ، نسخه قدیمی و ارزشمند را خط زده و یک شعر آبکی و مبتذل به جای آن گذاشته، این مصیبت است برای ما. باید پیش استاد صاحب سخن و سخن شناس این شعر را معنایش را متوجه شد و درست ارائه کرد.

در باب اشتمال تعزیه بر امر حرام، یک سری موارد هست که بنده تذکر می دهم. بحمد الله در منطقه ما نبوده ولی فهرست وار بیان می کنم :

1) عروسی حضرت قاسم (ع)

کسی خیال نکند علامه شهید مطهری در تحریفات عاشورا اولین کسی است که این حرف را زده ، علمای قبل ایشان فریادشان نسبت به این تحریفات بلند بوده است. مرحوم شیخ جعفر شوشتری (از فقهای بزرگ نجف که در مجالس روضه خوانی از این فقیه ولایتی و علاقه مند به حضرت ابا عبدالله ع خیلی نقل می کنند و کتاب خصائص الحسینیه از ایشان است) به ناصر الدین شاه در تهران اعتراض کرد که در تکیه دولت عروسی قاسم را نخوانید. یا مرحوم نجم آبادی از علمای بزرگ تهران همین درخواست را از ناصر الدین شاه دارد. پس ببینید از چه زمانی علماء با این تحریفات مخالفت کردند.

عروسی حضرت قاسم (ع) در کربلا هیچ اعتباری ندارد. البته در کربلا ، فاطمه نوعروس داریم. فاطمه دختر امام حسین (ع) همسر برادر قاسم یعنی حسن بن حسن (ع) معروف به حسن مثنی. که نسل امام حسن (ع) از همین حسن مثنی باقی مانده، قبل از اینکه امام به کربلا تشریف بیاورد، عقد آنها را بسته است و حسن مثنی از جانبازان کربلاست که شهید نشد و به کوفه منتقل شد و دایی های او که در لشکر عمر سعد بودند شفاعت کردند نزد ابن زیاد ، حسن مثنی را بخشید. یکسال در کوفه او را مداوا کردند و بعد به مدینه فرستادند. اما همسرش فاطمه نوعروس جزء اسراء بود... خب این مساله (عروسی قاسم) به مجالس تعزیه ما راه پیدا نکند ...

ادامه دارد

سخنان امام جمعه محترم حبیب آباد در همایش تعزیه خوانان

بخش سوم 

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مومنی در ادامه به بیان آفات محتوایی و ظاهری در امر تعزیه خوانی پرداختند. ابتدا به آفاتی که مربوط به مضامین(محتوای) تعزیه است اشاره نمودند . مقدم بر همه "ریاکاری" است که آفت اول است. اینکه هدف انسان ، خودنمایی باشد، هدف مجلس آرایی باشد. اصل در هر عبادت خلوص است ، برای خدا خواندن است . اگر اخلاص در کار باشد خیلی از مشکلات نیست، دو دستگی ها و نزاع ها نیست. من این نسخه را بخوانم یا آن نسخه رانخوانم، اگر کسی بهتر از من این نقش را اجرا می کند بسم الله او بیاید میدان و ما هم تقویتش کنیم. اخلاص، خودش را در عمل نشان می دهد. 

آفت دوم در آفات محتوایی، اشتغال تعزیه بر امر حرام و چیزی که باعث وهن مذهب است. از قدیم الایام که مراجع فتوا دادند که تعزیه خوانی جایز است تا زمان ما ، مرجعی که بگوید تعزیه خوانی حرام است خیلی کم داریم و از مراجع مطرح هم نبوده اند. مراجع بزرگ ما ، همه قائل به تشریع اند . هر چند برخی از پژوهشگران اهل تعزیه یک نظری در این باب داده اند که بنده با آن مخالفم. در کتاب تعزیه و تعزیه خوانی آقای شهیدی ، نظری مطرح شده که علمای سنتی در زمان زندیان با تعزیه خوانی مخالف بودند و تعزیه به علماء تحمیل شد علماء چون دیدند مردم استقبال می کنند از تعزیه و مستمع زیادی دارد، ناچار شدند (علماء) تعزیه را بپذیرند و فتوا برجواز آن دهند. این حرف صحیحی نیست. چرا؟ به جهت اینکه از همان ابتدای کار علمای بزرگی همچون میرزای قمی و قبل از ایشان ، آقا محمد کرمانشاهی که از فقهای بزرگ و صاحب نفوذ در کرمانشاه بوده ، می گویند تعزیه خوانی جایز است. از همان اول ،چون مراجع گفتند تعزیه جایز است ، مردم رفتند پای تعزیه و از تعزیه خوانی استقبال کردند. مردم جامعه ما متدین، متعبد و مقلد مراجع بودند و این به خاطر فتوای مراجع بزرگ بود . آنهایی که مخالفت کردند مرجع نبودند. تا الان که می بینید امام خمینی (ره) و همه مراجع تعزیه را حرام نمی دانند ؛ اما تمام مراجعی که گفتند تعزیه خوانی جایز است ، مطلق نگفتند. مشروط می گویند به اینکه 1) مشتمل بر امر حرام نباشد. 2) اهانت و وهن مذهب نباشد.

متاسفانه در بعضی موارد به گوش ما رسیده  که بعضی تعزیه خوانها یک سری انحرافاتی که سابقا در تعزیه بود و زدوده شده بود باز دارند بر می گردانند. بحمد الله منطقه برخوار در قدیم الایام (از زمان زندیان تا کنون که بنده با سند و مدرک عرض می کنم و مجالس تعزیه از آن زمان دارم) این مشکلات نبوده  و مردم توجه به صحبت علما داشتند. در حبیب آباد ، اساتید تعزیه همچون مرحوم حاجی مرشد همیشه خدمت مرحوم معلم حبیب آبادی می رسید و اگر مشکلی در باب تعزیه داشت  خدمت مرحوم معلم (ره) حل می کرد ... 

سخنان امام جمعه محترم حبیب آباد در همایش تعزیه خوانان برخوار

بخش دوم

پس رعایت تقوا وظیفه هر فرد مسلمان است و تقوا شرط قبولی عمل است. همین که لباس تعزیه می پوشید این خود عبادت است. محرم فرا می رسد شما وقت صرف می کنید، برای ثواب این کار را می کنید برای امام حسین (ع) است و واقعا هم تعزیه خوانهای ما زحمت می کشند و حتی از جیبشان هزینه می کنند، اگر آن تقوا باشد قبولی عمل هم هست.خدا در قرآن می فرماید : " انما یتقبل الله من المتقین." یعنی خدا اعمال نیک را از متقیان قبول می کند. اینها به جای خود اما تعزیه خوان از نظر هنری، رفتاری و گفتاری در محلی که هست باید به گونه ای باشدکه رفتار و کردارش درست باشد تا تعزیه که می خواند اثرش مضاعف باشد و مخاطب ارتباط معنوی و عاطفی برقرار کند و تحت تأثیر نقش تعزیه خوان قرار گیرد.

خدا رحمت کند یکی از اساتید ما در حوزه علمیه اصفهان، یک بار در حضور ایشان صحبت از تعزیه شد. ایشان گفتند : خدا رحمت کند تعزیه خوانهای قدیم را. امام می آمد عباس می آمد یک محاسن زیبایی داشتند، وقتی وسط میدان می آمدند هنوز نخوانده، مردم گریه می کردند.چرا؟ چون فرد را می شناختند. ارتباط معنوی برقرار می کردند و تحت تأثیر قرار می گرفتند. زمانی در همین حبیب آباد که مرحوم حاجی مرشد (ستون تعزیه حبیب آباد) از دنیا رفته بود، امام خوان نداشتند، یکی از روحانیون قدیم حبیب آباد (حاج آقا سید مرتضی مومنی) را امام کردند. ایشان ممکن بود بعضی از این گوشه های آوازی تعزیه را نتواند اجرا کند چون در کار فن تعزیه نبود (چون تعزیه خوانی طبق قاعده و ضابطه است. ردیف های آوازی هر کدام از نقشهای امام، اباالفضل، حر و ... مشخص است و تعزیه خوانها باید بروند این فن را نزد اساتید خودش فرا بگیرند) اما آن روحانیت ایشان و معنویتی که داشت و نافذ الکلمه در حبیب آباد بود و همه قبولش داشتند سبب می شد وقتی ایشان با آن ابهت در لباس امام وارد میدان می شد، هنوز ایشان نخوانده ، مردم شروع به گریه می کردند.

این خیلی مهم است یعنی در محلی که زندگی می کنیم،مردم بین ما و دیگران فرق می گذارند و از ما انتظاراتی دارند ، باید انتظارات مردم را برآورده کنیم اگر این کار را انجام دادیم در اثر گذاری خیلی موفق هستیم ...

(ادامه دارد)

سخنان امام جمعه حبیب آباد در همایش تعزیه خوانان شهرستان برخوار

بخش اول 

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مومنی در ابتدا ضمن تشکر از شرکت کنندگان در این همایش گفتند : صحبت در باب تعزیه بسیار است، اقیانوسی است بی کران. زحماتی که در باب تعزیه کشیده شده از قدیم، اساتید بسیار بزرگی مخصوصا در منطقه ما (منطقه برخوار) که بنده با سند و مدرک عرض می کنم، اگر شکل گیری تعزیه از زمان زندیان هست ، بنده مجلس تعزیه از برخوار دارم  از سال 1209 و به ترتیب از زمان فتحعلی شاه و ناصر الدین شاه ، مجالس تعزیه ای که در حبیب آباد نوشته شده است و تعزیه خوانان معروف برخوار که نامشان دراین نسخ آمده ازحبیب آباد ، گز ، دولت آباد و جاهای دیگر .

استاد حوزه و دانشگاه گفتند : همه بحمدالله افتخار داریم به اینکه عنوان ارزشمند ذاکر امام حسین علیه السلام را داریم. واقعا عنوان ارزشمندی است. یک سری عناوین ارزشی است گذشته از اینکه افتخار آمیز استف مثل مادح آل الله ، ذاکر ابا عبدالله ، خادم الحسین و ... ولی مسئولیت آور هم هست. ما را متعهد می کند در میان افراد جامعه . کسانی که این عناوین بر آنها صدق می کند باید ممتاز و شاخص باشند. همچنین مقدار ارتباط با امام حسین علیه السلام وظیفه انسان را سنگین می کند.ما نباید خود را در عرض دیگر افراد عادی جامعه ببینیم.

محقق و پژوهشگر تعزیه  افزودند : نقل شده است که شقرانی نواده صالح شقران (بنده آزاد کرده پیغمبر خدا ص ) در زمان امام صادق علیه السلام ، منصور دوانیقی عطاء و جایزه می داد. این شقرانی رفته بود درب منزل منصور که جایزه بگیرد وی فرد بی نام و نشانی بود ، دید منصور به او جایزه نخواهد داد در فکر بود که چه کند. امام صادق علیه السلام را دید خدمت امام علیه السلام عرض حاجت کرد. یابن رسول الله اگر ممکن است از منصور جایزه ای برای من دریافت کنید.حضرت رفتند داخل وقتی برگشتند برای شقرانی جایزه گرفتند وعطاء را به او دادند و مطلبی به او فرمودند که برای ما درس است. این شقرانی فردی شراب خور بود و حضرت نیز می دانست و لی حضرت حاجتش را برآورده کرد اما تلویحا او را نصیحت کرد و فرمود : کار خوب از هرکس سر بزند خوب و مورد پسند است اما از تو احسن (پسندیده تر) است. چرا؟ بخاطر نسبتی که با ما داری . شقرانی از بنی هاشم و از خویشاوندان امام صادق علیه السلام نبود، چه ارتباطی داشت؟ نوه صالح شقران بود که آزاد شده پیامبر (ص) بود. حضرت فرمود همین مقدار که می گویند تو نوه شقرانی آزاد شده پیامبر (ص) هستی به همین مقدار اگر تو کار خوب انجام دهی از تو خیلی احسن (پسندیده تر) است و به همین میزان کار زشت از هر کس سر بزند زشت است و از تو زشت تر . چرا ؟ به خاطر ارتباطی که با ما داری.

امام جمعه حبیب آباد در ادامه بیان کردند : ما این ارتباط را با امام حسین علیه السلام پیدا کردیم ما ذاکر الحسین هستیم و افتخار هم می کنیم. کسی که خدا نعمتی به او داده  ، صدایی داده ، هنری داده و می تواند در دستگاه امام حسین علیه السلام هنرنمایی کند قدر این نعمت را بداند. این نصیحت امام صادق علیه السلام نسبت به همه ما هم هست...        

(ادامه دارد)

شایان ذکر است این همایش در روز دوشنبه مورخ 94/07/20 با حضور مسئولین شهرستان و تعزیه خوانان و پشکسوتان تعزیه برخوار و استان اصفهان در مصلی نمازجمعه شهر حبیب آباد برخوار برگزار گردید.

اخلاص در عزاداری و تعزیه خوانی

واقعه عاشورا، هم از نظر کیفیت وقوع و هم از نظر عظمت مصیبت و جاودانگی آن در یادها و آثار اجتماعی‌ای که در پی داشت، در تاریخ بشریت کم‌ نظیر بلکه بی‌نظیر است. جای تردید نیست که هیآت مذهبی و مجالسی که جهت بزرگداشت شهادت سیدالشهداء (ع) و اقامه مراسم عزاداری تشکیل می‌شود، تاثیر شگرفی در نشر معارف عالیه اسلام و نهادینه کردن فرهنگ و معارف عاشورایی و زنده نگه‌داشتن مکتب اهل‌بیت (ع) دارد؛ همانگونه که امام صادق (ع) فرمودند: " اینگونه مجالس (شما) را دوست دارم، از این طریق مکتب ما را زنده بدارید" یکی از مباحث مرتبط با عزاداری اهل بیت بویژه عزاداری حضرت سیدالشهداء (ع)، مساله آسیب‌شناسی عزاداری‌هاست. شناخت این آسیب‌ها از آن رو دارای اهمیت است که عدم توجه به این آسیب‌ها می‌تواند آثار معنوی، تربیتی و اخلاقی مجالس عزاداری را تحت‌الشعاع قرار داده و از برکات آن بکاهد. یکی از این آسیب‌ها، ابتلا به ریا و تظاهر و عدم اخلاص است. 

اخلاص آن است که انسان قلبش را مخصوص خدا کند تا احدی جز مقلب القلوب در حرم قلب او راه نیابد. از امام صادق (ع) روایت شده: “هیچ نعمتی بالاتر از این نیست که در دل بنده چیزی جز خدا نباشد”حضرت امام خمینی (ره) درباره اخلاص می‌فرماید: “وبباید دانست که تخلیص (خالص نمودن) نیت از تمام مراتب شرک و ریا و غیر آن، و مراقبت و ابقاء بر آن، از امور بسیار مشکل ومهم است؛ بلکه بعض از مراتب آن جز برای خلص از اولیاءالله میسر و میسور نیست، زیرا که نیت عبارت است از اراده باعثه به عمل؛ و آن تابع ملکات نفسانیه است که باطن ذات و شاکله آنرا تشکیل می‌دهد. کسی که دارای حب جاه و ریاست است و این حب ملکه نفسانیه و شاکله روح او شده است، غایات آمال او رسیدن به آن مطلوب است و افعال صادره از او تابع آن غایت است” بی‌شک آنچه موجب رونق معنوی هیآت مذهبی و مجالس عزاداری می‌شود، وجود اخلاص در نیت و عمل است، از این رو بر همه اعضاء و عناصر یک هیات اعم از مسئول، بانی، واعظ، مداح، میان‌دار و ... رعایت این اصل لازم و ضروریست.

اخلاص دارای مراتبی است که نخستین مرتبه آن عبارت است از خالص بودن اعمال انسان از ریا و تظاهر و خودنمایی، یعنی انسان اعمال خود را به انگیزه جلب توجه و ستایش مردم انجام ندهد، همچنانکه امام صادق (ع) می‌فرماید: “عمل خالص آن است که در آن جز از خداوند انتظار ستایش نداشته باشی” متاسفانه بعضا مشاهده می‌شود که بعضی از مسئولین و یا اعضای هیآت مذهبی و تعزیه خوانی ، اقداماتی را بمنظور جلب توجه مردم و تعریف و تمجید آنها انجام می‌دهند. مثلا استفاده از طبل‌های بزرگ، شیوه‌های غیر معمول در نوحه‌خوانی و عزاداری و ... برای انتباه بیشتر به برخی از مصادیق عدم رعایت اخلاص که مع الاسف در بعضی از هیآت مذهبی به چشم می‌خورد، اشاره می‌نماییم.

مغرور شدن و مباهات نمودن به جمعیت زیاد هیات و یا ناراحتی و مایوس شدن از کم بودن جمعیت، بدگویی و بیان نقاط ضعف دیگر هیآت و مجالس عزاداری و کتمان ویژگی‌های مثبت آنها در مواقعی که هیچ ضرورت شرعی بر این امر مترتب نیست، تمایل یا تلاش برای اینکه در محافل و مجالس به عنوان هیات برتر شناخته شوند، انشقاق و ایجاد دودستگی در پی اختلاف بر سر مسائل واهی و بی‌اساس، اعمال نظر غیر منطقی از سوی روسای هیآت با این خیال واهی که من رئیس هیات هستم و حرف، حرف من است. نگرانی و پریشانی مسئولین و اعضای هیات از اینکه نکند در مقابل فلان هیات کم بیاورند. اینها تنها نمونه‌ای از مواردی‌ است که ممکن است بر اثر فقدان اخلاص بوجود آید و موجب کاهش آثار معنوی و تربیتی مجالس عزاداری شود. اللهم انی اعوذ بک من الریاء. 

سخنی با سرپرستان و دست اندرکاران تعزیه

دست اندرکاران تعزیه باید در نظر داشته باشند که:

۱. خداوند می‌فرماید: {انّ الله یأمرکم ان تودّوا الامانات الی اهلها} ؛

«خداوند به شما فرمان می‌دهد که امانت‌ها را به صاحبان آن‌ها بدهید.‌»

با توجّه به گستردگی معنای امانت و توجّه به در برگرفتن مفاهیم معنوی عدم بیان حقایق دینی و یا هر نوع تصرّف و تحریف در آن خلاف دستور قرآن است و خود یک نوع خیانت به شمار می‌آید.

۲. کلام الهی تأکید می‌نماید: {و لا تلبسوا الحقّ بالباطل و تکتموا الحقّ و انتم تعلمون }

از این آیه چنین مستفاد می‌گردد. هر کاری که موجب شبهه، اشکال و روشن نگشتن حقیقت گردد، به گونه‌ای که معنای آن قابل درک نباشد، از نظر قرآن مورد نهی واقع شده است و بیان حوادث تاریخی که مخصوصاً به سیره انبیا واولیا ارتباط دارد، باید از چنین اصلی تبعیت کند.

۳. خداوند از مردمان مؤمن می‌خواهد از پذیرش هر نوع سخن بدون اساس علمی پرهیز کنند و از سخن پراکنی بیهوده اجتناب ورزند.

{اذ تلقّونه بالسنتکم و تقولون بافواهکم ما لیس لکم به علم و تحسبونه هینا و هو عندالله عظیم} ؛

«آن گاه که آن سخن را از دهان یکدیگر می‌گرفتید و چیزی بر زبان می‌راندید که درباره آن هیچ نمی‌دانستید و تصور می‌کردید که کاری خُرد است و حال آن که در نزد خدا کاری بزرگ بود.‌»

۴. قرآن برای قومی که کلام حق را تحریف کنند، عذاب عظیم را معین کرده است.

۵. حضرت امام صادق فرمود: «یا معشر الشّیعه انّکم قد نسبتم الینا کونوا لنا زینا و لا تکونوا علینا شیئا...‌»

‌ای گروه شیعه شما به ما منسوب هستید. برای ما زینت باشید مایه عار و ننگ ما نگردید.

بر اساس این فرموده امام ما باید در همه زمینه‌ها و از جمله، در ترویج فرهنگ ائمه علیهم السلام و معرّفی سیره آن بزرگواران زینت آنان باشیم، برای اجرای این دستور در مسأله مورد بحث باید از امور وهن انگیز و حرکات و صحنه‌های نادرست و غیر واقعی و موهوم احتراز کنیم.

منبع  : سایت رهروان ولایت

نقدی منصفانه بر تعزیه امروزی - آزار اسب و عدم سوارکاری اصولی

صرف نظر از احادیث و روایاتی که از اهل بیت ع در خصوص آزار نرساندن به حیوانات به دست ما رسیده و حتی ائمه محترم جماعات و به ویژه امام جمعه محترم حبیب آباد در مجالس مختلف به این مهم اشاره و توصیه هایی را به تعزیه خوانان و سرپرستان تعزیه نموده اند (همچون سخنان حاج آقا مومنی در روز 28 صفر سال 1393 در جمع مردم و تعزیه خوانان حسینیه محل پایین)، متاسفانه باز شاهد آن هستیم که برخی از اسب داران و اسب سواران به دلیل نا آگاهی یا خدای ناکرده از روی لجاجت اقدام به آزار اسب آن هم در مجالس تعزیه با زدن وسایلی همچون زنجیر ، تسمه چرمی ، چوب و بعضا توسط برخی تعزیه خوانان با شمشیر به بدن اسب ها می نمایند که این شخص نه تنها ثوابی از این مجلس نبرده بلکه بابت این آزار و اذیت حیوان می بایست در روز حساب، پاسخگو باشد.

این از یک طرف و از طرف دیگر یکی از مهارت هایی که تعزیه خوان باید بدان آشنا باشد هنر اسب سواری است که متاسفانه امروزه کمتر در بین جوانان و حتی بزرگسالان تعزیه خوان شاهد آن هستیم و تعزیه خوانان پیشکسوتی همچون سید کریم مومنی ، حاج مصطفی فقیه و ... به خوبی این هنر اسب سواری را اجرا می نموده اند.

از آنجا که هنر اسب سواری در تعزیه در کنار سایر فنون تعزیه خوانی بر جذاب تر شدن آن مجلس می افزاید توصیه می کنیم جوانانی که به تازگی قدم در این عرصه گذاشته اند با بهره گیری از اساتید پشکسوت این هنر سوار کاری را به خوبی فرا بگیرند و دیگر شاهد آزار و اذیت اسبها در تعزیه ها نباشیم.