موسیقی تعزیه 1
خانه موسیقی حوزه هنری اصفهان، در روز جمعه شانزدهم شهریور ماه سال جاری پنجمین نشست از سلسله نشست های ماهانه موسیقی آیینی و دومین جلسه خود را
از سلسله نشست های تشکیل شده پیرامون موسیقی تعزیه (با موضوع "آسیب شناسی تعزیه مکتب اصفهان در دو دهه اخیر") را با حضور جمعی از اهالی موسیقی و
هنر تعزیه در خانه هنرمندان اصفهان برگزار نمود.
در آغاز استاد حسن منصوری، (مدیر خانه موسیقی حوزه هنری استان اصفهان) در سخنانی هدف خانه موسیقی را از برگزاری چنین جلساتی، ضرورت و اهمیت همنشینی و گفتگو
میان اهالی هنر تعزیه دانست و در این ارتباط از اهالی این هنر قدسی درخواست نمود تا مبلغ چنین جلساتی باشند.
پس از آن نوبت به سخنران اصلی نشست دوم تعزیه، حجت الاسلام سید محمد مومنی حبیب آبادی، (امام جمعه حبیب آباد) رسید تا در غیاب سخنران دیگر جلسه استاد حسینعلی مومن
زاده به طور مفصل پیرامون ابعاد مختلف تعزیه و آسیب شناسی تعزیه مکتب اصفهان صحبت نماید.
وی در آغاز سخنان خود اشاره کرد هنرمندان این سرزمین از سر آگاهی و اخلاص، هنر گرانقدر خود را پیشکش حضرت سیدالشهدا می نمودند و امروز در چنین فرهنگی، باید از
هنر محافظت کرد چون وضع به گونه ای است که ما هم احساس خطر کردیم و وارد این میدان شدیم. متاسفانه در دوران اخیر برخی از افرادی که در هنر تعزیه مشغول به فعالیت
هستند تصور می کنند می توانند همه نوع دخل و تصرفی به اسم تحول و نوآوری در این هنر انجام بدهند از این رو متاسفانه باید گفت ما نتوانستیم آن میراثی که بزرگان و پیشینیان
برای ما به یادگار گذاشته بودند، حفظ و پاسداری کنیم.
ایشان در ادامه این مطلب و برپایی تعزیه در اصفهان خاطر نشان کردند، تعزیه هایی که در همین شهر اصفهان برگزار می شود با آسیب های جدی همراه است و اگر افرادی که عشق
و دلسوزی نسبت به تعزیه دارند اقدامی نکنند، عن قریب است که همین مقدار باقی مانده هم از بین برود؛ از این رو برگزاری چنین جلساتی را به فال نیک می گیریم و من از جناب
آقای منصوری و برگزارکنندگان این جلسه تشکر می کنم.
امام جمعه حبیب آباد به موضوع اصلی نشست یعنی تعزیه مکتب اصفهان اشاره کرد و گفت: در باب مکاتب تعزیه (مانند مکاتب: اصفهان، تهران و قزوین) باید همتی صورت بگیرد
تا این مکاتب به صورت اصولی و فنی معرفی شود. ما کارهای زیادی در باب هنر مکتب اصفهان داریم ولی متاسفانه در باب مکتب تعزیه اصفهان کاری صورت نگرفته است.
حجت الاسلام مومنی حبیب آبادی در باب تعزیه تهران به آثار محققانی چون علی بلوکباشی و عنایت الله شهیدی اشاره کردند و ضمن تجلیل و تقدیر از تالیف چنین آثاری، نقدهایی را
در مورد این آثار ابراز داشتند. ایشان به بخش هایی از کتاب این دو محقق اشاره ای کردند که گفته شده علما و روحانیت مخالف تعزیه بودند و توده مردم تعزیه را از سر علاقه رواج
دادند و نهایتا علما مجبور شدند تعزیه را بپذیرند و به نوعی تعزیه به جامعه روحانیت تحمیل شد.
حجت الاسلام مومنی در پاسخ به این عقیده اظهار داشتند این گفته نظری غیر تحقیقی است چون این دو محقق نام دو سه نفر از فقهای مخالف تعزیه را ذکر کرده بودند که ما اصلا
نام اینها را در میان فقها نشنیده بودیم. اما با نگاهی به تاریخ تعزیه در دوره قاجار می توان به یکی از مراجع صاحب نفوذ "آقا محمدعلی کرمانشاهی" اشاره کرد که در میان
استفتائات ایشان زمانی که در باب تعزیه سوال شده گفته اند تعزیه جایز است. همچنین آقای "محقق قمی" که از مراجع صاحب نفوذ زمان فتحعلیشاه بوده در باب تعزیه و شبیه
خوانی فتوای جایز می دهد.
باید در نظر داشت اصولا اگر فقها و علما با تعزیه مخالف بودند با توجه به اینکه جامعه ایران یک جامعه مذهبی بوده، هیچگاه تعزیه نمی توانسته شکل بگیرد. شاید معدود اشخاصی
بودند که در کتبشان گفته شده تعزیه حرام است ولی عمدتا اینان یا فقیه نبودند و اگر فقیه بودند مقلدی نداشتند. البته باید در نظر داشت از همان آغاز آقا محمدعلی کرمانشاهی و
محقق قمی شرایطی را برای اجرای تعزیه در نظر گرفتند که در تعزیه می بایست این شرایط رعایت شود.
ادامه دارد
- ۹۷/۱۲/۰۱